گیاهان دارویی و معطر ایران

زیره سیاه اروپایی (دوساله)

Carum carvi

Caraway

Apiaceae

معرفی و گیاهشناسی
زیره سیاه دارای فرم های یکساله، دو ساله و چند ساله است. که در این میان فرم های دو ساله اش (C.carvi f.biennis) به صورت گسترده ای در جهان کشت و  کار می شوند. دارای ریشه ی دو کی شکل به ضخامت یک بند انگشت، برگ های بریده بریده، که برگ های تحتانی  دارای بریدگی های بیشتر هستند. دارای گل های سفید یا صورتی که به فرم چتر مرکب دیده می شوند. میوه اش فندقه ی شیزو کارپ است که دارای 5 خط طولی می باشد.

نیازهای اکولوژیکیگیاهی است که در سال اول به نور و حرارت زیاد نیاز ندارد و در سال دوم در دمای 16 – 20 به گل می رود و میوه می دهد. نیازمند آب فراوان بخصوص در مرحله ی ساقه دهی و تشکیل گل است. خاک هایی با بافت متوسط (رسی شنی) را می پسندد. pH مناسب برای این گیاه 8/4 تا 8/7 می باشد. بطور وحشی در ارتفاعات 3000 – 2000 متری می روید.

کاشت،داشت،برداشت 
اوایل بهار (یا اواخر اسفند ماه) کشت صورت می گیرد. بذور با فواصل 30 تا40 سانتی متر کشت می شوند.10 تا 20 کیلوگرم بذر برای یک هکتار زمین مناسب است. چون گیاه در سال دوم مورد بهره برداری قرار می گیرد، می توان در سال اول گیاهان یکساله ای مثل شوید یا زیره سیاه یک ساله را در بین ردیف ها کشت نمود.
برداشت در زمان رسیدن بذور (اوایل مرداد ماه) صورت می گیرد. شاخه های دارای بذر را جمع آوری نموده سپس بذور را از آنها جدا می کنند. عملکرد به طور متوسط 1 تا 5/1 تن در هکتار است.

فرآوریاسانس گیاه بیشتر در میوه ها وجود دارد. اسانس در حفره های شیزوژن ذخیره می شود و میزان اسانس در بذرها 3 تا 7 درصداست. ترکیبات اسانس زیره سیاه عبارتنداز: کارون (50 تا70 درصد)،لیمونن (25تا30 درصد)،دی هیدرو کارون، کاروئول و ... .

خواص و کاربردضد نفخ، شیر افزا (برای مادران شیرده)، هضم کننده غذا، ضد کرم ، ضد تشنج.

و ادامه دارد ...  

تصاویر این گیاه

مقالات علمی در مورد این گیاه

             
محمدتقی عبادی