گیاهان دارویی و معطر ایران

افسنطین (افسنتین)

Artemisia absinthium

Worm wood – Mugwort

Asteraceae

 معرفی و گیاهشناسی
یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی شناخته شده در جهان است که در اکثر آثار دانشمندان قدیم نام آن آمده است. افسنطین گیاهی است چندساله و علفی از خانواده ی کاسنی (مرکبان) با ارتفاع 50 تا 100 سانتی متر که دارای برگ ها و ساقه های نقره ای رنگی می باشد. گلچه های زبانه ای و لوله ای شکل در این گیاه به فرم گل آذین کاپیتول (کلاپرک) دیده می شوند. میوه اش فندقه ای به رنگ قهوه ای روشن می باشد که تصویر آن در پائین آمده است.

نیازهای اکولوژیکی و پراکنش
افسنطین بومی مناطق معتدل آسیا و اروپا است و در کشورمان بطور وحشی در استان های مازندران، گیلان، اردبیل، آذربایجان و ... یافت می شود. افسنطین گیاهی حساس به سرما، مقاوم به خشکی و کم آبی است.

کاشت، داشت و برداشتافسنطین به دو صورت کلی تکثیر می گردد: الف) بوسیله ی بذر به صورت کشت غیرمستقیم  ب) بوسیله ی تقسیم بوته در اوایل بهار
در تکثیر با بذر معمولا بذور را در اوایل بهار در خزانه هوای آزاد کشت می نمایند و نشاهای حاصله را در پائیز به زمین اصلی منتقل می نمایند. تقسیم بوته شامل تقسیم گیاهان 3 تا 4 ساله به 10 تا 15 گیاه کوچک می گردد که در زمین اصلی کشت خواهند شد.
برداشت شامل قطع گیاهان از ارتفاع 40 سانتی متری زمین می باشد که معمولا در زمان گل دهی گیاه این عمل انجام می گردد.

فرآوریبرگ ها و سرشاخه های این گیاه دارای ترکیباتی چون اسانس، مواد تلخ (آبسینتین و آستابسین)، ویتامین های ب و ث و ... می باشند. اسانس این گیاه از تقطیر برگ ها و اندام های خشک گیاه با بخار آب بدست می آید.

خواص درمانی و کاربردعمده ترین خواص درمانی این گیاه که در پزشکی سنتی و نوین مطرح می باشد عبارتند از: ضد کرم (نام انگلیسی این گیاه  Worm woodبیانگر این خاصیت است)، اشتها آور و کمک کننده به هضم غذا، تنظیم کننده ی قاعده گی در زنان و ضدعفونی کننده.
نحوه ی مصرف: 5/0 تا 2 گرم گیاه خشک شده به صورت دمکرده در روز.
احتیاطات مصرف: مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی ممنوع اعلام شده است. مصرف زیاد و یا طولانی مدت آن سبب نوعی اعتیاد (به دلیل وجود ترکیب تویون) و باعث بروز بیماری های عصبی و مسمومیت در انسان می گردد.

و ادامه دارد ...

تصاویر این گیاه

مقالات علمی انگلیسی در مورد این گیاه

مقالات علمی فارسی در مورد این گیاه

محمدتقی عبادی