گیاهان دارویی و معطر ایران

مرزه

Satureja hortensis

Summer savoury

Lamiaceae

معرفی و گیاهشناسی
گیاهی است از خانواده نعناعیان كه در ایران 12 گونه علفی یكساله و چند ساله دارد كه 8 گونه ی آن مختص ایران است. Satureja hortensis كه به مرزه تابستانه معروف است، گیاهی است یكساله با شاخه های نازك به رنگ سبز مایل به كبود و مخلوط با قرمز و  دارای برگ های متقابل، ساقه ی چهارگوش، گلهای نامنظم و دوجنسی به رنگ صورتی تا آبی- سفید، میوه كپسول دارای دانه های قهوه ای تیره و وزن هزار دانه اش 4/0 تا 6/0 گرم است.

نیازهای اكولوژیكی
این گیاه بومی اروپای جنوبی است و محیط های گرم و خشك با نور زیاد، خاك لومی با  ۷ =PH را می پسندد.

كاشت، داشت، برداشت
این گیاه در اواخر فروردین ماه پس از گذشتن سرمای بهاره كشت می شود. 6 تا 8 كیلوگرم بذر در هكتار به فاصله 40 تا 45 cm كشت می شود. گیاه در زمان گلدهی برداشت می شود.

فرآوری
اسانس مرزه از تقطیر با بخار آب از برگ ها و سرشاخه های برگدار حاصل می شود. این اسانس مایعی بی رنگ و یا مایل به زرد است و دارای 30 درصد كارواكرول و  25 درصد سیمن است.

خواص و كاربرد
اسانس گیاه مرزه دارای طبیعت گرم، اثر مقوی معده، تسهیل كننده عمل هضم، ضد نفخ و مدر است. برای معالجه اسهال بسیار مناسب است و ضدعفونی كننده قویی می باشد. این گیاه را به عنوان چاشنی و ادویه به همراه گوشت به كار می برند. دارویی به نام تیمیان Thymian كه از مرزه ، آویشن، رازیانه و اكالیپتوس ساخته شده است در داروخانه های كشور موجود است و دارای اثر ضد سرفه و خلط آور می باشد.

ادامه دارد ...

تصاویر این گیاه

مقالات علمی در مورد این گیاه

مقالات فارسی

 محمدتقی عبادی